Tekenaar Jochem is op zijn plek op de HKU

STEENDEREN - Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden, luidt het gezegde. In dit geval is Rome de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) in Utrecht. Jochem Witteveen (18) kwam er via een omweg. Hij was één van de veertig gelukkigen die dit schooljaar werd toegelaten uit een aanbod van vierhonderd aanmeldingen. Reden: motivatie, maar bovenal zijn talent.

Door Alice Rouwhorst

Jochem kon niet echt zijn weg vinden in het reguliere onderwijs. Via de Vrije School in Zutphen kwam hij bij zelfstandig onderwijs in Brummen terecht. “Daar ben ik gaan ontdekken wat ik wilde, de HKU, en ben ik mijn portfolio verder gaan opbouwen. Mijn mentor heeft me daarbij goed begeleid. Omdat ik geen havo- of mbo-4-diploma heb, moest ik voor toelating op de HKU de 18+ toets doen. Deze heb ik gehaald.” Daarmee is voor hem de weg vrij om de komende jaren verder aan zijn talent te werken.

Dieren zijn favoriet onderwerp

Zijn moeder tekende toen hij klein was een olifant voor hem. Dat was het moment dat het zaadje werd geplant. Hij wilde dat ook kunnen. “Ik ben zelf gaan tekenen en nooit meer gestopt. Het is een uitlaatklep voor me. Ik heb heel veel beelden en verhalen in mijn hoofd. Deze kan ik kwijt op het tekenpapier.” Als kind keek hij heel veel in kinderboeken. Favorieten waren bijvoorbeeld boeken van Rien Poortvliet, Charlotte Dematons en Joelle Jolivet, maar ook voor Midas Dekkers en Hans Dorrestijn heeft hij veel bewondering. Het liefst tekent hij dieren, zo uit zijn blote hoofd. Vissen zijn favoriet, getuige ook zijn overhemd vol met vissen. Maar daarnaast tekende hij ook dino’s, vogels of dieren uit Noord-Amerika.
“De goede verstaander ziet dat de dieren op de plek getekend zijn waar ze op het continent voorkomen”, zegt Jochem wijzend naar een alligator die rechts onderin staat. Daar waar Florida ligt. “Dieren kun je op verschillende manieren tekenen, gewoon zoals ze zijn, maar je kunt ze ook een karakter geven. Je kunt er verhalen mee vertellen. Ik heb namelijk altijd verhalen in mijn hoofd.” Muziek is een andere inspiratiebron voor hem. Het nummer ‘Year of the Cat’ van Al Stewart bracht hem op het idee om allerlei silhouetten van poezen te tekenen. Het boek De Hobbit van J.R.R. Tolkien zat in zijn geest bij het tekenen van mystieke figuren in een donker bos, alles in grijstinten. “Elke tekening die ik maak is een stap verder in mijn ontwikkeling. Het is een voortdurend creatief proces. Mijn hoofd staat nooit stil.”

Altijd wat te leren
Jochem heeft hiervoor nog nooit les gehad in tekenen en schilderen. Op de HKU kan hij dus nog veel leren, ook van andere kunstvormen, zoals fotografie. “Ik mengde allerlei soorten verf door elkaar heen. En begon vaak ook maar zo te tekenen en te schilderen. Als het dan mislukte, bijvoorbeeld omdat ik met mijn arm door de natte verf ging, moest ik weer helemaal overnieuw beginnen. Niet erg handig… Ik leer nu op school om te schetsen en van daaruit naar het eindresultaat te werken. En niet andersom. Het is wel wennen in Utrecht, maar heb het er erg naar mijn zin met leuke studiegenoten uit heel het land. Op dit moment pendel ik drie dagen op en neer vanuit huis naar de opleiding. Als de HKU me blijft bevallen wil ik wel op kamers, maar dan in Arnhem. Dan woon ik tussen ouderlijk huis en school in.”

Een naam worden
Van een aantal van zijn tekeningen op A3 formaat heeft Jochem ansichtkaarten laten drukken. Deze staan bij de plaatselijke supermarkt op de toonbank voor de verkoop. Sinds deze zomer werkt hij bij het Kunstgemaal in Bronkhorst. Speciaal voor daar heeft hij verschillende vogels getekend die in deze streek voorkomen, zoals de putter, ooievaar, ransuil en grutto. Ook deze heeft hij op ansichtkaarten laten drukken.
“Gasten die de kunst in het gemaal kwamen bekijken en na afloop wat kaarten van me kochten, vonden het leuk om te horen dat ik de kunstenaar was.” Het werken bij het Kunstgemaal bracht hem in contact met mensen in het wereldje. “Hieruit zijn leuke contacten ontstaan met zelfs opdrachten. Dat brengt me steeds een stap verder bij mijn droom. Het liefst wil ik namelijk schrijver worden én mijn eigen illustrator zijn. Ik hoop een naam te worden in de kunstwereld.”