Raymond Lichtenberg (l) en Niek van Arik met hun verzameling oude Empo-fietsen. Foto: Jan Hendriksen
Vordenaren restaureren oude Empo-fietsen
AlgemeenRaymond Lichtenberg en Niek van Ark delen passie voor Vordens product
Door Jan Hendriksen
VORDEN - Het is voor allebei hun grote passie: fietsen verzamelen en restaureren. Een voortzetting thuis van hun beroep, want geboren en getogen Vordenaren Raymond Lichtenberg (52) en Niek van Ark (21) werken dagelijks bij de bekende Vordense fietsspecialist Profile Bleumink, waar ze fietsen repareren en verkoopklaar maken. Ook thuis maken ze fietsen rijklaar. Maar daar zijn het oude Empo’s uit de vroegere Vordense fietsenfabriek die ze op de kop tikken en reviseren. Raymond doet dat al vier jaar en een jaartje geleden werd ook Niek aangestoken door het ‘Empo-virus’.
Het toeval wil dat zowel Raymond als Niek in de directe omgeving wonen waar ooit de Empo zijn oorsprong kende: de Insulindelaan. Vier jaar geleden kocht Raymond via Marktplaats in Zandvoort zijn eerste oude Empo-fiets om te ‘renoveren’ in zijn schuurtje achter zijn vooroorlogse woning. Een fiets uit de jaren zestig toen de Empo-fabriek zijn hoogtepunt kende. Het bedrijf was toen al verhuisd naar Enkweg waar jaarlijks duizenden fietsen werden geproduceerd.
Virus
Gestaag groeide in de afgelopen periode Lichtenbergs verzameling. Toen hij anderhalf jaar geleden een collega van Niek werd bij Profile Bleumink verkocht Raymond één van zijn Empo-fietsen aan zijn buurjongen. Daardoor raakte Niek eveneens besmet met het verzamelvirus. En nu trekken beide ‘fietsenmakers’ ook hobbymatig gezamenlijk op. “We kopen via Markplaats niet tegen elke prijs oude Empo-fietsen op om ze in originele staat terug te brengen. Het moet wel leuk blijven. Meer dan enkele tientallen euro’s geven we niet voor zo’n fiets”, zegt Lichtenberg die op jonge leeftijd al fietsen repareerde bij een familielid.
‘Het bloed kruipt waar het niet gaan kan’ is een bekend gezegde, en dat is zeker van toepassing op Lichtenberg. Na jarenlang in de metaalindustrie werkzaam te zijn geweest kreeg hij de kans om bij fietsenspecialist Bleumink aan de slag te gaan. “Je kunt de Empo-fietsen absoluut niet vergelijken met de hedendaagse fietsen die we repareren en verkopen. Die zijn van een totaal andere orde. De charme is dat de oude Empo-fietsen niet zoveel technische snufjes hebben als de hedendaagse fietsen.”
Tentoonstelling
De gezamenlijke verzameling is voor het interview keurig uitgestald in de tuin van Lichtenberg. Er staan ook een driewieler en een autoped die ooit door Empo in productie werden genomen. “Maar dat is puur een klein uitstapje”, zegt Raymond. Niek heeft ook nadrukkelijk belangstelling voor de geschiedenis van de voormalige Vordense fietsenproducent. Natuurlijk heeft hij evenals Raymond het speciale themanummer van de Historische Rijwielvereniging De Oude Fiets in zijn bezit dat gewijd is aan Empo. Niek: “Daarnaast verzamel ik alle krantenberichten van de fabriek en diverse andere wetenswaardigheden van de voormalige fabriek. Misschien kunnen we ooit een tentoonstelling of ons ultieme doel een museum inrichten. Maar of dat realistisch is? Dat moet de tijd uitwijzen.”
Achtkastelentocht
Wat Niek en Raymond wel weten is dat ze in de loop van dit najaar vanaf café Uenk een speciale Achtkastelentocht willen organiseren voor alleen maar Empo-fietsen. Met voorop natuurlijk Raymond en Niek, zoals dat ook de voormalige burgemeester Van Arkel van Vorden in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw deed op een heuse Empo-fiets. Die was vanwege de lengte van de burgemeester speciaal van een hoger frame voorzien.
Geschiedenis
In 1904 verkocht toen de nog zeer jonge H.B. Emsbroek uit Vorden zijn eerste fiets. In feite vestigde hij toen het rijwielbedrijf dat later zou uitgroeien tot de Empo rijwielfabriek. Ondanks de dienstplicht die hij tijdens de mobilisatie van 1914-1918 moest vervullen lukte het hem de zaak draaiende te houden.
Een kort firmantschap met H.G. Poesse leverde de naam Empo (Emsbroek-Poesse) op, en de rijwielfabricage en groothandel in rijwielonderdelen begon goed op gang te komen. De oude fabriek aan de Insulindelaan werd spoedig te klein. De tijd was rijp voor de bouw van een nieuwe fabriek in de Vordense Enk. Ondanks de zware crisis in de jaren dertig werd de fabriek in gebruik genomen met ongeveer honderdvijftig medewerkers. In de Tweede Wereldoorlog liep de fabriek schade op.
Midden jaren vijftig groeide het bedrijf uit tot ruim tweehonderd medewerkers. Echter toen begonnen reeds de eerste crisisverschijnselen zichtbaar te worden in de Nederlandse rijwielindustrie. Die werd uiteindelijk vrijwel weggevaagd of belandde in vreemde handen. Ook de Empo werd door deze crisis getroffen. Het doek voor de fabriek viel in 1978-1979 na een faillissement waarna er een veiling volgde op 18 september 1979. De merknaam werd verkocht aan PON, een bedrijf dat onder meer omafietsen en citybikes produceerde onder de merknaam Empo, maar deze kwamen niet meer uit de Vordense fabriek. De fabriek werd gekocht door de Technische Handelsonderneming Van Sloten Verstegen, die onder andere Engelse fietsen verkocht van het merk Woodstock. Ook dit bedrijf verdween uit Vorden. In 1979 werden de deuren van de Empo-fabriek definitief gesloten.
Sorbo werd in de jaren tachtig van de vorige eeuw de volgende eigenaar van het gebouw maar ook dat bedrijf is inmiddels al weer een groot aantal jaren uit het dorpsbeeld van Vorden verdwenen.
.
