Protestdemonstratie voor het gemeentehuis. Foto: Willy Hermans
Protestdemonstratie voor het gemeentehuis. Foto: Willy Hermans

Zorgverleners luiden de noodklok: Zwartboek thuiszorg gemeenteraad

BRONCKHORST - Tijdens de raadsvergadering van 22 oktober heeft Ingeborg Boskamp van de SP Werkgroep Bronckhorst de gemeenteraad een Zwartboek over de thuiszorg in de gemeente Bronckhorst aangeboden. Nadat in 2015 veel zorgtaken overgeheveld zijn naar de gemeente is er veel gereorganiseerd en bezuinigd. Resultaat is dat er veel mis gaat bij de hulp voor ouderen. De werkgroep heeft schrijnende gevallen genoteerd en opgenomen in een Zwartboek. Voor de aanbieding van het Zwartboek was er een protestdemonstratie en werden vuilniszakken met papier voor het gemeentehuis gelegd om aan te tonen dat het een puinhoop in de zorg is.

Twee uur per week is te weinig
Zorgverlener Ingeborg Boskamp vertelt wat er zoal mis gaat: "Het begint al bij de keukentafelgesprekken, die de consulente van de WMO namens de gemeente met de cliënten voert. Dan bepaalt Thuiszorg Service Nederland (TSN ) in een ondersteuningsplan wat er nodig is. Vaak komt dat neer op nog maar één keer in de vier weken het bed verschonen en één keer in de acht weken de ramen zemen. De meeste mensen zijn teruggegaan van zes uur huishoudelijke hulp naar twee uur. De rest moest door familie of buren worden gedaan.

In de praktijk werkt dat niet. Kinderen komen niet elke week op bezoek en zijn vaak niet in staat om allerlei karweitjes uit te voeren. Die twee uur is voor veel mensen te weinig, zodat je alles met de Franse slag of in je eigen tijd gaat doen. Voor wassen en strijken is geen tijd, laat staan koffie drinken en een praatje met de mensen maken. Toiletten zijn vies, er blijven dikke lagen stof liggen, afval mag niet worden weggebracht en koelkastcontroles zijn afgeschaft, zodat je bedorven eten aantreft. Bij het bezoek van de consulente zeggen ouderen dat ze zich wel redden en zelfs wel op een krukje kunnen staan om stof af te nemen."

Schrijnende gevallen
De Hengelose Ingeborg Boskamp was het zat en blies de SP Werkgroep Bronckhorst samen met Lisette Steert nieuw leven in. Deze was ontstaan bij de acties tegen Sensire. Inmiddels bestaat de werkgroep uit vijf mensen, nadat ook voorzitter Klaas Vos, Ad Valentijn en Ineke den Hoogen toetraden. Voornaamste doel is de aanpak van de thuiszorg. Eerdere pogingen de problemen aan te kaarten vonden nog weinig weerklank bij de gemeente: "Tijdens een gesprek met wethouder Peppelman beweerde hij doodleuk dat alles prima werkte. Volgens hem zijn er geen mensen in nood. Maar er zijn wel degelijk probleemgevallen.

Zwartboek werd positief ontvangen

Er zijn best mensen die zich wel redden en aan twee uur ondersteuning voldoende hebben. Maar iedereen die in de thuiszorg werkt kent schrijnende gevallen. Bijvoorbeeld een cliënt met de ziekte van Parkinson die vaak valt en veel knoeit over de vloerbedekking. Dan zeggen TSN en de WMO-consulente dat ze maar een nieuwe vloerbedekking moeten kopen. Als er stof ligt moeten ze maar een stofzuigerrobot kopen, als ze de hond niet meer uit kunnen laten, krijgen ze het advies hun hond maar weg te doen. Bij de gemeente Bronckhorst is het motto een schoon en leefbaar huis, maar daar komt niets van terecht. Na het keukentafelgesprek is er geen controle meer, zodat ze de problemen zelf niet zien."

Te duur
Veel ouderen zijn niet alleen in uren drastisch gekort, maar is ook de eigen bijdrage flink verhoogd. "Sommigen moesten €210 in vier weken betalen voor drie uur hulp per week. Die zijn ermee gestopt. Op grote schaal gaan mensen in het zwarte circuit zelf hulp inhuren. Ze kunnen wel vouchers kopen voor zes euro extra per uur, maar dat komt bovenop de eigen bijdrage en daarvoor moeten ze persoonlijk naar de WMO-balie. Een kromme en ingewikkelde procedure voor veel mensen," aldus Ingeborg.
"Wij zijn vaak de enigen die de mensen zien. Niemand die bij ze op bezoek komt, zodat ze hun verhaal niet kwijt kunnen. Ook in de thuiszorg gaat er veel mis en zijn dezelfde misstanden, maar die komen nog niet in actie. En ik ben bang dat het nog erger wordt. De wethouder wil leerling-verpleegkundigen van het Graafschap College een werkplek als stagiaire aanbieden, maar zij zijn niet gediplomeerd en dat zal nog meer ten koste gaan van de professionele hulp. Eerder hebben vrijwilligers al taken overgenomen die vroeger werden betaald.

Het was altijd goed geregeld in Nederland met bejaardenhuizen, verzorgingshuizen en verpleeghuizen. Nu zijn er alleen nog verpleeghuizen, waar je pas in komt als je half dood bent.
De ouderen trekken zelf niet aan de bel en als ze het doen worden ze van TSN naar gemeente gestuurd en andersom. Dat geven ze snel op. Het wachten is op ongelukken, want dit kan gewoon niet.

Onvoldoende tijd
Ook de hulpverleners raken zelf in de knel. De beschikbare tijd is onvoldoende om al het werk te doen, dus maken ze in hun eigen tijd het werk af om de cliënt te helpen. De reistijd is al voor eigen rekening en zorgverleners met een contract van dertig uur moeten wel vijftien adressen afwerken om aan hun uren te komen."

Het geld is er
De oplossing is volgens de werkgroep simpel: de bezuinigingen terugdraaien en meer uren per cliënt. Dat het geld op de plank ligt, toonde onlangs een inventarisatie van De Gelderlander aan. De gemeente Bronckhorst heeft 190.000 euro budget beschikbaar in 2015 voor de extra vouchers, waar nog geen 40.000 euro van is verbruikt. Het ongebruikte geld moeten ze terugbetalen aan het ministerie van VWS.

Reden voor de werkgroep om aan de bel te trekken. Ingeborg: "We hopen de raadsleden en de nieuwe burgemeester wakker te schudden. Als je niets doet, weet je zeker dat er niets gebeurt."
Het eerste doel werd direct bereikt. Het Zwartboek werd positief ontvangen en diverse fracties gaven aan een kijkje in de praktijk te willen nemen.