Openluchtspel ‘Was nog nooit zo duuster..’ in Baak: vijf prachtige avonden

BAAK - ‘O, wat mooi!’ zei een oud-Baakse wel tien keer, toen ze bij een van de 5 uitvoeringen was van ’t Was nog nooit zo duuster..’ En dat was niet teveel gezegd. Er waren veel waarderende woorden na iedere voorstelling. Een echtpaar uit Baarn had de affiche op de camping waar ze verbleven, gezien. Ze vertelden: “We hebben een magnifieke avond gehad! Zoiets hebben we bij ons niet!””

Uitbundige lachsalvo’s bij spectaculaire acties, zoals de gesprongen waterleiding en de druipende cabriolet, gegrinnik bij Achterhoekse uitdrukkingen en bij de opkomst van de ‘zunige en ni’jschierige’ Bertha en Hendrik, maar ook een brok in de keel als oma Sini telkens meer ‘de weg kwietraakt’.

Hoewel het verhaal (naar het stuk ‘Met mekaar, vuur mekaar’ van Jan Henk Lefers) op het eerste gezicht niet heel veel spectaculaire elementen bevat, heeft de manier waarop alles is gespeeld en uitgevoerd, voor vijf prachtige avonden gezorgd. Oma Sini, gespeeld door Harrie Peters, stal de harten van de toeschouwers met soms hilarische maar ook hartbrekende scènes. Opa Gerhard werd vertolkt door Fons Janssen. Opa ‘mut ‘r soms um lachen, maar vaker nog um huul’n’, als hij ziet hoe zijn Sini steeds verder achteruitgaat. Boer en boerin Albert en Joke (Gerrit Luesink en Annet Harenberg) lieten de dilemma’s zien van de generatie tussen oude ouders en opgroeiende kinderen met hun eigen sores. Temperamentvolle zonen Kevin en Dennis (Arno Janssen en Roy Mennink) bevochten hun rechten als mogelijke opvolgers en studerende dochter Merel (Sabine Kool) had duidelijk wat stadse invloeden opgepikt. Soms letterlijk: twee zogenaamde vrienden, Luuk en Ricardo (Léon Schooltink en Gerrit Borgman) maakten met weinig tekst, maar met veelbetekenend ‘stil stel’ duidelijk dat ze oneigenlijk gebruik van de zuipkeet maakten, door er een drugslab van te maken met als klap op de vuurpijl een ontploffing en veel rook. Wat kameraden uit de buurt lieten zich de pilsjes bij de zuipkeet goed smaken, maar staken ook de handen uit de mouwen om de keet weer op te knappen en in actie te komen tegen ‘gespuis’.

Buurman Hendrik (Albert Janssen) en buurvrouw Bertha (Mariët Nieuwenhuis) zorgden voor veel hilariteit door hun zuinigheid en nieuwsgierigheid. Toch hadden ze veel geld over voor een elektrische fiets, waarmee ze in vol ornaat (fietspakjes en -helmen) het erf op kwamen rijden. Buurman speelde een paar avonden noodgedwongen met zijn arm in de mitella, omdat hij bij de tweede uitvoering iets té overtuigend was gestruikeld en gevallen. Hij verwerkte dit gegeven echter handig in zijn tekst door te vertellen dat Bertha hem achterna had gezeten. Marieke Klein Lenderink hield de toeschouwers aangenaam bezig als Amsterdamse Daisy Damveld die in tijgerprint, roodgelakte nagels en een levensecht accent een karretje ‘hauwt’ kwam halen en Fleur Langeweg kroop in de huid van vriendin Riet, het type ‘himmelhoch jauchzend bis zum Tode betrübt’.

Natuurlijk mochten in dit openluchtspel de kinderen niet ontbreken, zij zijn immers de toekomstige generatie spelers en vrijwilligers. Zij zorgden voor een paar komische momenten toen ze een kalfje voor een hond aanzagen en liever melk uit een pak hadden dan van een koe. Josja van Mierlo vertolkte een vormelijke gemeentelijke ambtenaar die ‘de thuissituatie kwam toetsen’.

Meerdere spelers hadden een dubbelrol. Gerard Uenk, Willem te Kamp, Gerrit Borgman, Joop Verschuur, Willy Verhey en Jaap Compas ondergingen een metamorfose. Door handig gebruik te maken van pruiken en (bedrijfs)kleding konden ze het ene moment vertegenwoordiger, veehandelaar of postbode zijn, en het andere moment medewerkers van RTL, Poolse voorman of politie. Het team van haar- en grimewerk maakte de metamorfose af. Robert ter Maat zette een innemende loverboy in een mooie snelle cabriolet neer en oogstte veel applaus toen hij onder algen en eendenkroos in een druipnatte auto op de voorlader van de trekker weer tevoorschijn kwam.

In de slotscène zorgde Jaap Compas als Gaston van de Postcodeloterij alleen al door zijn opkomst voor een vermakelijk moment: iedereen begreep meteen dat de man in het rode jasje en een bos bloemen met een vrolijke boodschap kwam. Niet alleen de hoofdprijs, maar ook nog een mooie knalgroene auto was gevallen op postcode 7223. Toen werd ook duidelijk wat twee andere mannen in rode jasjes even daarvoor kwamen doen. Zij moesten even informeren of de winnaars van de hoofdprijs wel thuis waren, maar waren door opa met een jachtgeweer van het erf gejaagd. Opa heeft het laatste woord: ‘Had mijn Sini nog maar mee kunnen maken dat de boerderij nu voortgezet kan worden door haar beide kleinzoons.’

De regisseurs Carla Hubers en Ben te Dorsthorst habben hun handen vol om met de spelersgroep te werken aan het uiteindelijke prachtige resultaat. Menigeen had een volle agenda waardoor op oefenavonden maar een deel van de spelers aanwezig was. Ook was het spannend of alle voertuigen en attributen wel op tijd geleverd konden worden. Gelukkig zorgde Wilco Garretsen voor een strak schema zodat de hele logistiek gesmeerd verliep en zat Johan Mennink als souffleur verstopt in de tuin. De grote door Melissa Schooltink vervaardigde magneetstickers zorgden voor een goede herkenbaarheid van de voertuigen.

De weergoden waren het openluchtspel goedgezind, want elke uitvoering startte in de zon. Na afloop bleven veel mensen nog even gezellig napraten op het goed verzorgde cateringplein. Daar werden de complimenten voor het spel, het prachtige door de bouwploeg gemaakte decor en de hele entourage in ontvangst genomen. Alle vrijwilligers, de gastvrije familie Hebben en de vele sponsoren hebben deze editie van het driejaarlijkse openluchtspel tot een onvergetelijk evenement gemaakt. Wie na het lezen hiervan denkt: dat lijkt mij ook wel wat, kan zich melden bij de Stichting Openluchtspel Baak door contact op te nemen via info@openluchtspelbaak.nl of door een vrijwilliger aan te spreken. De volgende versie zal in 2026 zijn.