Wederzijds vertrouwen zorgt voor optimaal resultaat

Baaks bedrijf Heijtink met zorg herverdeeld

Door Liesbeth Spaansen

BAAK – Hij was nog lang niet klaar met boeren en toch moest André Heijtink zijn levenswerk vanwege gezondheidsredenen staken. Een bewindvoerder nam de taak op zich om het melkveebedrijf te verkopen en na gesprekken ging hij mee in wat voor hem zeker niet de gemakkelijkste weg was; verkoop aan een grotere groep agrarische ondernemers. Begin mei werd de gezamenlijke handtekening onder de koopovereenkomst gezet. Op 10 december vond de levering van het bedrijf plaats.

Vanaf het voorjaar van 2021 tot nu is veel gebeurd wat betreft de uit 1808 daterende rijks-monumentale boerderij Groot Bobbink en bijbehorende 120 hectare grond. Adviseur Marcel Schiphorst heeft dan al langer het dossier onder handen. “Het begon allemaal toen André Heijtink eind 2019 ziek werd en dat ik met de heren Frans en Ernest Helmich in overleg kwam over de verpachte gronden. De pacht moest worden geëindigd en zaken zoals fosfaatrechten moesten worden afgewikkeld”, legt Marcel uit. “Bijna alle boeren hebben te weinig grond en willen er wel grond bijkopen, huren of pachten”, legt Frans Helmich uit. “De gronden van de heer Heijtink zijn binnen dit project weer opnieuw uitgegeven.”

Onderzoek naar mogelijkheden
Het was een uitdagend en complex traject, waarbij Marcel Schiphorst in gesprek ging met de betrokkenen. Het was met name interessant te onderzoeken of door aankoop en verkaveling van de grond grotere, aaneengesloten (huis)kavels te realiseren zouden zijn. Voor het dorp zou het ook voordelen opleveren wanneer het grote agrarische bedrijf een klein agrarisch bedrijf wordt. Een ruwe schets van de mogelijkheden werd gemaakt.
Bewindvoerder Corno van Renssen, belast met de goede afhandeling van het bedrijf, stond positief in het voorliggende voorstel om de woning met opstallen en gronden te koop aan te bieden aan meerdere geïnteresseerden. Verkoop aan één nieuwe eigenaar was makkelijker geweest, maar hij was bereid om in gesprek te gaan en de initiatiefnemers vier weken de tijd te gunnen de plannen verder te onderzoeken.

Projectgroep
Hendrik Kets en Doris van Basten Batenburg hadden wel interesse in een flink stuk grond, maar niet voor het totaal aantal hectare. Hendrik vroeg aan Marcel of er voor zijn bedrijf mogelijkheden zouden zijn om door ruil grond te verkrijgen dichtbij huis. Dat was de start van dit bijzondere proces. “Maar daarvoor moesten we een aantal boeren bij elkaar zoeken, die elkaar verdraagt”, vertelt Hendrik. Dat is met de families Kets, Harenberg, Beuwer en Wullink gelukt. “Wij hebben nu een gedeelte gekocht en ook gepacht.” Gerrit en Henny Wullink werden erbij betrokken vanwege de pachtgronden die zij in deze regio hebben voor aardappelverbouw.

De agrarische ondernemers die in deze ruilverkaveling geïnteresseerd waren, vormden de kleine projectgroep, samen met de familie Helmich als verpachters om mee te wegen en te denken met de nieuwe plannen. De gemeente Bronckhorst was betrokken vanwege de monumentenstatus van de boerderij en om de mogelijkheden te bekijken om overlast van landbouwverkeer in het dorp Baak te reduceren. Het resultaat was tot tevredenheid van alle begunstigden en de koop kon gesloten worden.

“Wat voor de boeren geldt, geldt voor het dorp ook. Hier zou anders weer een grote boer zijn gekomen, die ook onze concurrent zou zijn”, weten Martijn en Barbara Beuwer. Met de plannen om de woonbestemming van de boerderij naar een nieuw te bouwen woning over te brengen, gesitueerd meer op de voorzijde van het perceel, en het verleggen van de inrit richting Zutphen Emmerikseweg, nemen de bewegingen van het agrarisch verkeer in het dorp beduidend af. “Het bedrijfskavel wordt kleiner, maar behoudt een klein agrarische bestemming. Je zit toch dicht bij de kern. De nieuwe ontsluiting het grote voordeel voor het dorp.”

Wim en Annet Harenberg zijn erg blij met de nieuw verkregen gronden. “Bijzonder dat we er met elkaar uitgekomen zijn om iedereen met een goed gevoel uit het proces te kunnen laten stappen”, vertelt Wim enthousiast. “Van de zomer hebben we de handtekeningen gezet en toen moest het nog verdeeld worden. Ik wil ook vergroten, ik heb een zoon die opvolger is. Daar doe ik het voor.”

Marcel Schiphorst ging aan de slag met de budgetten die de agrarische ondernemers en verpachters beschikbaar hadden. “Het was een proces met heel veel vertrouwen”, is Wim Harenberg pertinent. “We kennen André ook. We willen het voor hem ook goed afronden.”

“Er is zoveel grond en zoveel kapitaal mee gemoeid, maar ondanks dat het belang van het ene bedrijf wat groter is dan van het andere, naast die van de heren Helmich, kon het toch in één koopovereenkomst. Dat vind ik mooi”, laat makelaar Wouter Weenink weten.

Boerderij Groot Bobbink staat dicht bij het dorp Baak. “Maar dat komt omdat het dorp is gegroeid vanaf ’50, de boerderij stond er toen al”, weet Hendrik. Marcel geeft nog aan dat door het kleiner worden van het bedrijfskavel, het stikstof ook fors kan worden gereduceerd. “Als hier klein agrarische bedrijvigheid is, is er veel minder last, ook met de toegang naar de Zutphen Emmerikseweg.”

Monument
Naast de boerderij Groot Bobbink staan een melkveestal en verschillende bijgebouwen. Door de monumentale status ervan is een grote verbouwing naar een eigentijdse woning niet mogelijk. Deze krijgt dan ook, mede op aandringen van de monumentencommissie en de gemeente, een recreatieve bestemming. De inrit blijft gehandhaafd, voor doorgaand verkeer wordt een nieuw pad erlangs gelegd. De boerderij is overigens nu bij de totale koop inbegrepen. De groep zal er volgend jaar een koper voor zoeken.

Wandelroute
Het hele project was een complexe puzzel van verkaveling. Niet alleen de kavels die versnipperd zijn over verschillende hectaren maar het moet ook voldoen aan verplichtingen van de natuurschoonwet waar eigenaren aan gebonden zijn. Denk aan omliggende heggen, solitaire bomen en bosjes. “Veel percelen konden aan elkaar gelegd worden, boeren hebben nu meer grond bij huis, en er is in de uiterwaarden grond vrijgekomen.” Naast het verkavelen heeft de groep kopers in hun plannen een wandelroute toegevoegd. Deze loopt vanuit het dorp Baak richting de Veersweg, tot tevredenheid van Baaks Belang en het waterschap.

Twee fasen
Met de feitelijke overdracht op 10 december 2021 en de herverkaveling van een groot deel van de percelen is fase 1 van het project afgerond. Wat volgt is een tweede fase waarin de overige percelen verkaveld worden en de extra wensen uit het gebied zo mogelijk worden meegenomen. Niet alles was in het korte tijdsbestek te realiseren. Ook de recreatieve bestemming van de boerderij en de toebedeling van pachtgronden worden dan geregeld. Het effect van kavelruil is dat er veel meer overgedragen wordt dan alleen de boerderij, vele partijen kunnen aanhaken of mee profiteren van optimalisatie in het gebied. Een voorbeeld is de belangstelling vanuit Baaks Belang voor de schuur naast het monumentale boerderijtje. Onderzocht wordt of er een dorpshuisfunctie haalbaar is. “We zijn er in ieder geval wel enthousiast over”, vertellen de aanwezige Trudy Sloot van Baaks Belang en Ilonka de Beij van het Martinushuus. “Nu een Martinushuus in de Martinuskerk niet doorgaat, onderzoeken we nieuwe mogelijkheden.”

“Het is mooi om te zien dat iedereen heeft meegedacht en bereidwillig was om het plan te laten slagen”, is het gevoel van alle deelnemers. “Het is een kunst te zorgen dat iedereen blij is aan het einde van het traject.”