Windmolens langs de Grote Beek, is dat onze toekomst?

Een lobby die onder de pet wordt gehouden

Door Liesbeth Spaansen

TOLDIJK – Sinds twee weken zijn er geruchten dat er plannen zijn om windmolens van 240 meter hoog in een ecologische verbindingszone te plaatsen. Na een uitnodiging spreek ik met twee echtparen die in dit buitengebied van Toldijk wonen. Zij maken zich grote zorgen. “In ons stille buurtje, daar komen ze straks!”

“We werden uitgenodigd door een van onze buren, die wilden ons bijpraten over windmolens”, beginnen betrokkenen het verhaal. Zij weten dat de raad een voorstel tot goedkeuring heeft voorgelegd over eventueel windmolens bij Eldrik. “Dat zijn zoethoudertjes aldus onze buur, die is benaderd door Pure Energie, een windmolenbouwer uit Twente die zichzelf het groenste energiebedrijf noemt.
Het speelt al twee jaar, dat hier in de buurt bij grondeigenaren wordt gevraagd of zij windmolens willen. Door corona is het even vertraagd, maar nu zijn ze weer bezig.”
Zelfs de locaties voor de geplande windmolens zijn al bekend. “Bij de stuw in de Beek, langs het fietspad richting Wuusweg en aan de overkant van de Beek (tussen de Beekstraat en de Broekstraat). Ze worden 240 meter hoog, omdat die van Eldrik, 150 meter hoog, geen zoden aan de dijk zetten, zo wordt gezegd.” De plannen zijn al in een vergevorderd stadium, ook om nog drie van deze windturbines in Keijenborg te plaatsen, aan het eind van de Uilenesterstraat, hoek Akkermanstraat.

Het buurgevoel komt nu wat onder spanning. “Je gaat er toch anders over denken. De motivatie om tot plaatsen van deze molens in te stemmen is geld. Een grondeigenaar die een molen laat plaatsen krijgt 35.000 euro per jaar gedurende twintig jaar. Voor degene die overlast kan ervaren door slagschaduw en geluid variëren de aangeboden bedragen per jaar, maar zijn nog altijd substantieel.
Wij hebben problemen met het rechtvaardigheidsgevoel. De overheid houdt enquêtes en inspraakavonden en er ligt een besluit dat B en W plaatsing van windmolens in Eldrik onderzoekt en verder nergens anders”, laten betrokkenen weten. “Kijk, als de overheid een besluit neemt, hebben we daar begrip voor, maar een bedrijf met landeigenaren in gesprek te laten gaan met de intentie dat volgend jaar deze raad er toch niet meer is... Er is zelfs een geheime bijeenkomst geweest.”

Zij vinden het een lastig verhaal. “Het lijkt een puur financieel belang. De plannen lijken al in een vergevorderd stadium, maar precies weten we het niet. Wij weten niet alles. We hebben PvdA-fractielid Luuk Preijde erom gevraagd. Die liet weten wel iets van een gerucht ergens te hebben opgevangen en heeft schriftelijke vragen gesteld aan de wethouder. Charles den Tex, van de one-issue partij Bronckhorst Windturbine-Vrij had ook geruchten gehoord. Die hebben we gemaild erover en hij geeft aan dat het na de uitspraak van de Raad van State het niet zo’n vaart zal lopen met de windturbines in Toldijk.
We begrijpen het wel. Grondeigenaren zijn ondernemers, die denken anders. Wij kijken anders naar de omgeving. Wij maken ons zorgen om gezondheidsschade en het woongenot in deze streek.”

Betrokkenen hopen nu met dit interview meerdere mensen op de hoogte te brengen van deze ontwikkelingen. Mogelijk kan een grotere groep bewoners uit deze regio meer invloed uitoefenen.

Ecologische verbindingszone
Bronckhorst is bij de oprichting geschapen als landelijk gebied. “Dat moet zo blijven”, vinden betrokkenen. “Wij zijn juist begaan met natuurbehoud en ontwikkeling van natuur in onze omgeving. De Grote Beek is een ecologische verbindingszone waar bevers leven en waar een vistrap is, er is bos omheen waar reeën zijn en dassen in hun burchten leven, waar de kamsalamander, kiekendief en rode wouw, maar ook de orchis beschermd worden. Windmolens langs de Grote Beek, is dat onze toekomst?”

Wederhoor
Gemeentebelangen Bronckhorst (GBB) is tegen windmolens. “Donderdag 1 juli zouden de kaders betreffende het plaatsen van windmolens worden vastgesteld door de raad”, laat GBB-raadslid Marcel Westerink vrijdag 2 juli weten. “Deze bijeenkomst was digitaal, met van alle zes fracties een betoog. Dat heeft twee uur geduurd. Tijdens ons betoog waren er veel interrupties.” Ook zijn verschillende moties en amendementen ingestuurd.
“Zoals het nu geregeld is, worden alle aanvragen opgeschort tot ná 2022. Dat is twee jaar geleden vastgesteld. Wat nu voorligt is het Beleidskader Windenergie. Op het moment dat dit aangenomen wordt, is er één zoekgebied in Bronckhorst en dat is bij Eldrik. Andere zoekgebieden in de gemeente zijn uitgesloten.”
Marcel Westerink geeft aan dat er nu kaders worden vastgesteld. “Wij willen de 240 meter hoge windmolens uitsluiten en er komt een afstandseis van tien keer de as-hoogte vanaf een dorpskern.” Hij had de geruchten over het gebied in Toldijk inmiddels ook gehoord en ze werden tijdens de raadsvergadering genoemd. “Ik heb begrepen dat er inderdaad al gronden zijn aangekocht. Die worden als het aan GBB ligt niet eerder in behandeling genomen dan 2024. Bij de gemeente zijn er geen aanvragen gedaan.”

Ook aan wethouder Paul Hofman werden de plannen over windturbines bij Toldijk voorgelegd. “Het zijn geruchten, daar kan ik er niets over zeggen”, zegt hij erover. “Wat hier aan de hand is, is dat projectontwikkelaars grondposities proberen te verkrijgen via contracten in ruil voor geld. Dit zien we ook met zonnepanelen. Het zijn privaatrechtelijke acties, daar zijn we als gemeente geen onderdeel van. Iedereen mag afspraken maken en ideeën hebben, maar zoals het er nu naar uitziet geven we daarvoor geen ruimte! De gemeente Bronckhorst heeft regels wat betreft windmolens, onder andere één zoekgebied bij Eldrik, tien keer de masthoogte tot een kern en er moet een milieueffectrapportage zijn. Toldijk is uitgesloten en de Raad van State heeft bepaald dat geluidsnormen opnieuw moeten worden getoetst.”
Tijdens de raadsvergadering op 1 juli was juist Paul Hofman aan de beurt voor zijn betoog, toen de verbinding wegviel door een landelijke storing. “Er is geen besluit genomen. Daarover zou ik brieven bezorgen bij de bewoners van Eldrik, dat is ook uitgesteld. Het is belangrijk om de mensen over het besluit te informeren”, aldus de wethouder. “Wordt het Beleidskader Windenergie aangenomen, dan is er een set regels waaraan een initiatief moet voldoen. Wordt het niet aangenomen dan hebben we geen beleid en geen antwoord op geruchten of initiatieven. Dat kan betekenen dat besluitvorming naar de provincie gaat en kunnen initiatiefnemers naar de provincie stappen. Die toetst op het wettelijk kader.”
Online verder vergaderen kon wel, maar de weergave voor de 180 meekijkers viel weg. In overleg met de fractievoorzitters heeft burgemeester Marianne Besselink besloten het debat te vervolgen op maandagavond 5 juli, om 20.00 uur.
“Het wordt een spannend debat”, weet Paul Hofman. “Er is weerstand tegen windmolens. Weerstand zal altijd blijven, zeker als er iets groots verandert in de omgeving. Het toont ook de betrokkenheid van de mensen. Maar eerlijk gezegd kunnen we ook niet zonder windenergie. Energie besparen en zon op het dak is niet voldoende.”

Over de moties en amendementen, die van invloed kunnen zijn op het plan zoals het nu voorligt, is meer informatie te vinden op de website van de gemeente. Daar zijn de debatten van 1 en 5 juli terug te kijken.

www.bronckhorst.nl