Klaas Leutscher zegt het onderwijs na jaren vaarwel

STEENDEREN – “Op een gegeven moment stel je jezelf de vraag wanneer je stopt met werken, wat je nog wilt. Ik had een artikel gelezen, waarin een hoogleraar promootte om te stoppen met werken op het moment wanneer je je nog fit voelt. Dat gegeven is in mijn achterhoofd blijven hangen en ik vond dat het moment aan het eind van dit schooljaar daar was na 43 jaar werkzaam te zijn geweest in het onderwijs. Ik ben nog fit en energiek en vind nog heel veel dingen leuk om te doen”, zegt de 65-jarige Klaas Leutscher.

Door Alice Rouwhorst

De in 1956 in Deventer geboren Klaas Leutscher wilde als jongen drie dingen worden: politieman, uitgever of onderwijzer. Na een beroepenvoorlichting op het voortgezet onderwijs wist hij het zeker, hij ging zijn vervolgopleiding volgen op de Pedagogische Academie (PA) in zijn woonplaats. “Ik heb nooit twijfel gehad. Het klinkt misschien afgezaagd, maar het omgaan met mensen en in het bijzonder met kinderen trok mij aan. Ze plezier bij te brengen, naast het leren van rekenen en taal, trok en trekt me nog steeds aan in het vak van onderwijzer en vond en vind ik nog steeds heel belangrijk. Ze laten genieten van het leven, ze met beide benen op de grond te laten staan, het besef mee te geven dat ze mogen zijn zoals ze zijn en dat het niet uitmaakt wat ze uiteindelijk gaan doen, als het maar datgene is waar ze zelf gelukkig van worden, dat is in de kern waar het voor mij al die jaren om heeft gedraaid.”

Sfeervol schooltje
Na het behalen van zijn PA-diploma solliciteerde de toen 22-jarige Klaas door het hele land. “Ik had niet echt een duidelijke voorkeur waar ik zou willen werken.” Hij kwam in augustus 1978 in Waardhuizen, Brabant, terecht op een kleine christelijke dorpsschool als meester van de combinatieklas vijf en zes. “Ik heb het daar enorm naar mijn zin gehad. Het voordeel van een kleine school was dat ik alle kinderen bij naam kende, wist wie hun ouders waren en ook iets over hun achtergrond wist.”
Toch trok na zo’n twaalf jaren het oosten van het land aan Klaas. “En dat kon van Drenthe tot Gelderland zijn.” In Steenderen was op basisschool De Akker een vacature voor directeur. Na het zien van het schooltje, wist Klaas dat dit zijn volgende werkplek moest worden en hij solliciteerde op de functie. “Ik vond het een prachtig gebouw, zo met de bomen ervoor en het speelplein. Ik achtte mijn kans niet zo groot, want daar wilden vast heel veel mensen werken. Maar ik werd uitgenodigd voor een gesprek en het bestuur kwam zelfs bij mij thuis en op mijn school kijken om sfeer te proeven! Dat ging in die tijd nog zo. Het was een traditionele basisschool in Waardhuizen, veel formeler dan hier. Het bestuur van De Akker vond mij wel geschikt, maar na het zien van mijn werkplek in Brabant vroegen ze zich alleen af of ik wel kermis kon vieren?!”, zegt Klaas lachend, die inmiddels al vele jaren betrokken is bij de kermiscommissie en sinds enkele jaren er als voorzitter actief is.

Lesgeven en regelen
In juni 1991 startte Klaas als directeur op De Akker en dit bleef hij, honkvast als hij is, 24 jaar en drie maanden om precies te zijn, met heel veel plezier doen. Daar voelde hij zich als een vis in het water. Hij stond twee of drie dagen voor de groepen in de bovenbouw, runde de school, leidde twee verbouwingen/uitbreidingen in het pand en voerde samen met zijn team het leren in volgens het concept van meervoudige intelligentie. “Een hele mooie tijd!” De krimp in het onderwijs zorgde ervoor dat vijf basisscholen uit Steenderen, Baak en Olburgen gingen fuseren tot een nieuwe school, De Pannevogel. Hiermee kwam een eind aan ‘zijn’ school De Akker en daarmee ook aan zijn functie als directeur.
“Ik wist nog niet wat ik zou gaan doen, maar ik wist wel zeker dat ik geen directeur wilde worden van zo’n grote school. Ik heb een klein poosje wat interim werk gedaan voor GelderVeste, waar mijn school onder viel. Dat had ik kunnen blijven doen, maar dat was het niet voor mij. Ik dacht: ‘Doe eens gek’. Waarom zou ik niet weer leerkracht worden, maar dan nu op een, in mijn beleving, ‘grote’ school? Zo’n stap voelde voor mij absoluut niet als een degradatie. Dat had ik nog niet gedaan in mijn loopbaan en ik had nog nooit homogene groepen gehad. Dat wilde ik wel meemaken en die kans had ik op De Pannevogel. Maar ik wilde niet meer vijf dagen voor een groep. Dat zijn er twee geworden en daarnaast heb ik een ondersteunende rol gekregen, onder ander in de verhuur en het onderhoud van het gebouw, invalwerk in verschillende groepen en het organiseren van bepaalde activiteiten zoals de sportdag en het verkeersexamen. Een prima combinatie van taken, die ik zes jaar met heel veel plezier gedaan heb.”

Onderwijs door de jaren heen
In al die jaren in het onderwijs heeft Klaas heel veel veranderingen in het onderwijs meegemaakt, maar vooral het praten over veranderingen. “Over kleinere klassen bijvoorbeeld hadden ze het in het begin van mijn loopbaan al en nu nog steeds. De klassen zitten echter nog steeds even vol… Het lesmateriaal is veranderd, zaakvakken zijn samengevoegd in één methode, er is minder ruimte voor creatieve vakken, door de komst van de computer in de klas heeft het onderwijs meer mogelijkheden gekregen... Kinderen kunnen met het gebruik ervan veel zelfstandiger aan de slag. De hele digitalisering hebben we op de Pannevogel al goed voor elkaar. Van scholen wordt steeds meer verwacht door de overheid én ouders, bijvoorbeeld het begeleiden van kinderen op hun eigen niveau. De Pannevogel heeft een goed zorgsysteem, maar daar zitten natuurlijk grenzen aan. Het team heeft het beste met de kinderen voor, maar in sommige gevallen kan het op een andere school beter tot zijn recht komen. De kinderen van nu zijn wereldwijzer, maar in de basis zijn ze nog steeds even spontaan en enthousiast. Ik denk dat ouders over het algemeen wel steeds meer van ze vragen. Ze moeten heel veel kunnen, maar mogen ze ook ergens niet goed in zijn?”

In voor een geintje
“Terugkijkend zijn de jaren voorbij gevlogen, waarin geen één dag hetzelfde was. Echt een heel leuk vak!” Met het met pensioen gaan van Klaas Leutscher staat er weer een meester minder voor de klas. “Een goede balans tussen vrouwen en mannen voor de klas is belangrijk. Mannen reageren anders, leggen de nadruk op andere dingen.” Met het met pensioen gaan van Klaas Leutscher gaat ook een meester weg die het aanleren van eigen initiatief in de bovenbouw zeer belangrijk vond. “Daarbij is het leren plannen heel belangrijk.” En er gaat een meester en collega weg, die altijd in was voor een geintje en zeer flexibel was. “Op tijd dingen vieren op school. Dat móet kunnen! Boeken dicht en andere dingen doen. Zo zien kinderen en collega’s elkaar op een andere manier, zo komt iedereen uit de verf en blijft school leuk voor iedereen.”

Bezige bij
De Pannevogel helemaal loslaten doet Klaas na dit schooljaar echter niet. Hij blijft op eigen initiatief één dag per week voor ondersteunende taken beschikbaar, zoals het mede helpen organiseren van een sportdag of assisteren bij het verkeersexamen. “Dit laatste jaar heb ik een dag minder gewerkt om vast wat te wennen aan de vrije tijd. Niet dat ik straks in een gat val. Mensen vroegen mij wat ik ga doen als ik met pensioen ben. Maar moet ik wat doen? Ik ga eerst niks doen. Het vult zich vanzelf in. Ik heb dit jaar de dagen niet afgeteld, maar ik leef inmiddels wel naar het moment toe.”

Klaas gaat zich vast niet vervelen, want in zijn vrije tijd is hij al erg betrokken bij het reilen en zeilen in ‘zijn’ dorp, want hij voelt zich inmiddels meer Steendernaar dan Deventernaar. Naast het voorzitterschap van de kermiscommissie is hij nog steeds verantwoordelijk voor de kleine schutterij. Hij zet zich in voor Steenderens Belang. “Kan ik eindelijk ook mee naar vergaderingen op het gemeentehuis overdag. Dat lijkt me heel interessant. Jongerenhuisvesting vind ik een zeer belangrijk punt om de leefbaarheid te waarborgen in het dorp. Dat moet bij de gemeente hoog op de agenda staan!” Op sportgebied is hij als volleyballer actief bij de recreanten en zit hij in het bestuur van de volleybalvereniging WIK. Sinds kort is hij, als afgevaardigde van Steenderens Belang, betrokken bij de werkgroep Vitale Kernen. Naast deze fitte, vitale bezige bij en bijna-met-pensioen onderwijzer in hart en nieren is Klaas bovenal echtgenoot, vader van drie kinderen, die inmiddels het ouderlijk nest verlaten hebben en trotse opa van een kleinzoon.

Officieel afscheid
Donderdag 15 juli neemt Klaas officieel afscheid van de Pannevogel en van zijn werkzame leven in het onderwijs. (Oud)ouders en oud-leerlingen krijgen op deze dag de gelegenheid om Klaas te groeten, afscheid te nemen en hem geluk te wensen tussen 13.00 en 14.00 uur. Aanmelden vooraf is noodzakelijk, dit kan door een mail te sturen naar info@depannevogel.nl onder vermelding van afscheid Klaas. De receptie voor genodigden is van 16.00 tot 18.00 uur.