Oerend Smart | Ziekte als verdienmodel

Ziekte als verdienmodel

Gezondheidszorg: je zou zeggen dat het gericht is op wat de naam doet vermoeden - zorg dragen voor de gezondheid. Maar met het privatiseren van onze gezondheidszorg, kun je je afvragen of het voor de sector nog wel zo logisch is om zich te richten op gezondheid. Het is niet alsof ze aan gezonde mensen hun geld verdienen.

Een paar weken geleden sprak hier in de Achterhoek een apotheker en orthomoleculair therapeut. Hij hield een lezing over het belang van vitamine D. In de wintermaanden kampt ongeveer de helft van Nederland met een vitamine D-tekort. Diverse studies hebben bewezen dat vitamine D een cruciale rol speelt in een goede weerstand en ons daarmee beschermt tegen o.a. griep (en een corona-infectie), maar ook ter verlaging van de kans op MS, kanker of diabetes 1. Omdat hij overtuigd is van het belang van vitamine D, besloot hij het in zijn eigen bescheiden fabriekje te maken met hoogwaardige Europese grondstoffen.

Al jaren gaat hij de boer op om het belang van vitamine D uit te dragen. Je zou het zendingswerk kunnen noemen. Geregeld spreekt hij ook met de sector zelf: met (huis)artsen en andere werkers in de gezondheidssector. Zijn verhaal lijkt tegen dovemans oren gericht. "Nemen ze je niet serieus, omdat je zelf vitamine D maakt en er dus zelf belang bij zou hebben?" "Nee," antwoordde hij. "Na meerdere moeizame pogingen vertellen mensen mij dat vitamine D gewoon te weinig geld in het laatje brengt. Men heeft geen baat bij gezonde mensen en bij preventie. Dure medicijnen, zoals tegen kanker, leveren veel meer op."

‘Wat een verdorvenheid!’, zou je kunnen zeggen. Maar ook: ‘wat een slimmeriken.’

In Nederland stegen de kosten van de zorg na de invoering van marktwerking explosief. 'En dat is opmerkelijk, want het betaalbaar houden van de zorg was nu juist een van de belangrijkste argumenten om de sector meer aan de markt over te laten,’ aldus Sander Heijne in zijn boek over dertig jaar marktwerking in de publieke sector.

Nederland runnen als een bedrijf, vind ik op zich niet zo’n slecht idee. Zonder nuchtere kijk op de centen bouw je gemakkelijk luchtkastelen, waar we uiteindelijk als burger allemaal voor opdraaien via de belasting. Elk goed bedrijf heeft echter ook een duidelijke visie en heldere kernwaarden. Op basis van die kernwaarden bepaal je je economische koers: waar je meer of minder in wilt investeren. Eén van de kernwaarden van een samenleving zou mijns inziens gezondheid moeten zijn.

Het probleem van de BV Nederland is volgens mij niet dat een economische kijk de overhand heeft genomen. Het werkelijke probleem is de ideeënarmoede in onze BV: het voeren van economisch beleid zonder kernwaarden. We boden farmaceutische bedrijven een springplank om in dit morele vacuüm te springen. Ze vroegen patenten aan op kankermedicijnen die met gemeenschapsgeld werden ontwikkeld, voerden de prijzen op en werden steenrijk aan doodzieke mensen.

Verdorvenheid? Slimmeriken? Persoonlijk denk ik: wat een dombo’s zijn wij dat wij, in ons naïeve geloof in marktwerking zonder moraal, onze gezondheidszorg hebben laten verworden tot een industrie die draait op zieke mensen.