De Wiersse moet verder zonder Peter Gatacre

Gedreven beheerder stak 55 jaar van zijn leven in zijn geboorteplek

Door Jan Hendriksen

VORDEN - “Ik ben een deel van De Wiersse. Als ik buiten loop, schrijf ik altijd op wat er moet gebeuren. Wat direct gedaan moet worden, wat volgend jaar, wat over een paar jaar. Dan stel ik me ook altijd de vraag: hoe ziet het er hier over zestig jaar uit, hoe in de zomer, hoe in de winter. Automatisch denk je aan de continuïteit, onze inbreng is de inbreng voor een bepaalde tijd en we proberen het beter achter te laten dan toen wij begonnen.”

Bovenstaande is een citaat uit een interview begin deze eeuw met Edward Victor (Peter) Gatacre in dagblad De Gelderlander. Hij overleed begin deze maand op het landgoed in het bijzijn van zijn familie.
Peter Gatacre werd op landgoed De Wiersse geboren op 2 maart 1928. Hij nam in 1963 het beheer over van zijn moeder, Alice Gatacre-de Stuers en bleef tot op zijn dood op 3 mei 2020 actief betrokken bij het beheer en behoud van het landgoed, dat hij samen met zijn vrouw Laura met liefde en enthousiasme heeft hersteld, onderhouden en ontwikkeld.
Vorige week donderdag (Hemelvaartsdag) was de eerste openstelling van de tuinen van dit jaar. En dat werd een bijzondere dag voor de familie Gatacre. Honderden belangstellenden genoten ondanks de corona-maatregelen weer volop van de tuinen van het landgoed dat sinds 2018 door dochter Mary Gatacre en haar man Aart Jonkers wordt beheerd. Ook komende Pinksterdagen (31 mei en 1 juni) zijn de tuinen middels een online reservering op de website weer te bezichtigen.

Gevarieerd
Edward Victor Gatacre werd geboren op landgoed De Wiersse op 2 maart 1928 als zoon van Alice de Stuers (enig kind van Victor de Stuers) en majoor W.E. Gatacre. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verhuisde de familie naar Engeland. Na zijn schoolperiode studeerde Peter geschiedenis aan New College in Oxford en daarna architectuur bij de Architectural Association in Londen.
Zijn vroege carrière was gevarieerd en vol onverwachte wendingen. Zo zette hij voor Unilever supermarkten op in Nigeria en werkte hij als directeur van de krant Ghana Daily Graphic. Van 1963 tot 1976 werkte hij als algemeen directeur van het Londense Madame Tussauds, waar hij met levendige en uitdagende tentoonstellingen de verzameling van stoffige en gedateerde waxfiguren omvormde tot een toonaangevende collectie van hoogwaardige portretsculptuur. Peter kocht en opende het in Somerset gelegen kalksteengrottennetwerk Wookey Hole Caves en opende in Amsterdam de Nederlandse vestiging van Madame Tussauds. Hier kwam de nadruk te liggen op historische en artistieke inhoud. Tegelijkertijd schuwde hij contemporaine en spannende inhoud niet.

Terug
Al in 1963 had hij het beheer van De Wiersse van zijn moeder Alice overgenomen, eerst nog heen en weer reizend in weekenden en vakanties vanuit Londen. In 1976 keerde Peter definitief terug naar zijn geliefde geboorteplaats De Wiersse. Hij richtte zich in eerste instantie op de restauratie, vernieuwing en ontwikkeling van de zestien hectare romantische tuin en op de historische gebouwen.
Vanaf 1977 opende Peter de tuinen van De Wiersse voor het publiek. En met groot succes. Ook betrok hij veel mensen bij de zorg voor De Wiersse, waar zowel het landgoed als alle betrokkenen van profiteerden. Het landgoedbeheer combineerde hij van 1984 tot 1990 met zijn werk als directeur van het Hannema-De Stuers Museum bij Heino.

Onvermoeibaar
In de jaren tachtig begon De Wiersse al Peters tijd in beslag te nemen. Een groot deel van zijn tijd investeerde hij in het aanwenden van bestuurlijke initiatieven voor De Wiersse. Ondertussen probeerde hij ontwikkelingen die de boerenbedrijven, de bosbouw, de waterhuishouding, de zorg voor de monumenten of het gehele landgoed konden bedreigen te verijdelen. Onvermoeibaar ging Peter keer op keer met verve de langdurige strijd aan. Tegelijkertijd kon hij zijn wonderbaarlijke geheugen en gevoel voor geschiedenis combineren met een jeugdige openheid voor nieuwe ideeën.
Peter was zich altijd bewust van het menselijke en individuele karakter, de geest en het gevoel van de plek. Hij kende iedere hoek van het landgoed door en door. Al in zijn vroegste jeugd zeilde hij de Baakse Beek af in een roeiboot met zelfgemaakt zeil en liep hij door bos en weiland mee met de jacht. Tot laat in zijn leven hield hij ervan om zelf de bomen in tuin en park op te snoeien en te blessen. In zijn zak droeg hij altijd potlood en papier om aantekeningen te maken voor aanpassingen en verbeteringen aan het landschap. Hij tekende zelf alle plannen en details van wijzigingen van gebouwen of landschappelijke elementen.

Stichting
In 2007 schonk Gatacre het gehele landgoed aan een ANBI-stichting (Algemeen Nut Beogende Instelling). De doelstellingen van de stichting zijn in de eerste plaats om het historische ensemble De Wiersse te beschermen en te zorgen voor een continuïteit in de ontwikkeling van het levend en werkend geheel.
Tijdens zijn veertig jaar op de Wiersse consolideerde hij het werk van zijn ouders in de tuinen, archieven, gebouwen, landschap en bos en voegde daar zelf ook veel aan toe. Samen met zijn vrouw Laura liet hij een van de best onderhouden landgoederen in Nederland achter. Centraal stond de toewijding van Peter aan zijn gezin. Hij hield veel van zijn kinderen en zijn kleinkinderen. Tot op de laatste dag waren er altijd enkele van zijn kinderen om hem heen.

Dit artikel is mede tot stand gekomen met medewerking van de familie Gatacre.

www.dewiersse.com

Komende Pinksterdagen tuinen landgoed De Wiersse weer te bewonderen