In vrijheid kiezen

STEENDEREN - De dodenherdenking in Steenderen, georganiseerd door het 4 mei comité, onderdeel van de Stichting Oranje comité Steenderen en Stichting Oranjefeesten Toldijk, ving aan bij het monument bij het Avikokantoor, het voormalige gemeentehuis. Muziekvereniging Nieuw Leven zorgde voor de muzikale omlijsting. Het thema was dit jaar: 'In vrijheid kiezen'.

Door Liesbeth Spaansen

"De laatste jaren doet het 4 mei comité een appél op iedereen om zich in te zetten voor de waarde van vrijheid," opende Stef Groot Nibbelink de herdenkingsplechtigheid. "Zelf hebben we de oorlog niet meegemaakt, maar ik heb hier de afgelopen tien jaar bijzondere verhalen gehoord over bijzondere gebeurtenissen die toentertijd hebben plaatsgevonden. Dat motiveert mij nog steeds om te blijven gedenken." Hij benoemde enkele verhalen die hij de afgelopen jaren hoorde. "Allereerst het monument waar we hier staan, van Bernard Besselink en Jan Agterkamp. Een vliegtuig is boven Hengelo neergehaald. De piloten komen in Toldijk terecht. Besselink en Agterkamp hebben de piloten Moir en Pape onderdak gegeven en georganiseerd dat ze op transport konden naar Engeland, maar zij werden verraden en gefusilleerd. Ook bij dit monument de heer Beijer, die als militair naar Indië ging en daar is gesneuveld." Stef Groot Nibbelink memoreerde de persoonlijke verhalen van onder andere Theo Masselink, Jean Kreunen, Monique Manders en Gerard Huetink.

Peter van Drunen, lid van het 4 mei comité hield een toespraak. "Democratie komt met een verantwoordelijkheid." Hij vertelt over 20 juni 1943, toen vele honderden Joden zich meldden op het Olympiaplein in Amsterdam. "Er was geen aandacht voor, men was aan zeer veel gewend geraakt." Er was onvermogen of onwil om begaan te zijn met de ander. "Tegenover deze onverschilligheid staat de betrokkenheid die een randvoorwaarde is voor de democratie." Na de laatste vergadering van de tweede kamer op 10 mei 1940 werd alles anders. "De democratie werd buitenspel gezet, de volksvertegenwoordiging verdween volledig."
Het algemeen kiesrecht bestaat precies honderd jaar dit jaar. Peter vertelde over de waarden die erachter schuilgaan: gelijke behandeling en in vrijheid kunnen kiezen. Democratie is meer dan een systeem, het is een manier van leven, een permanent gesprek. Dat maakt democratie een opdracht, die anno nu heel actueel is. Radicalisering is een van de grootste problemen van deze tijd, waarbij personen, groepen en partijen niet streven naar overeenstemming tussen mensen, maar verdeeldheid zaaien. "Het gevaar schuilt in zwijgen en wegkijken. Jan Agterkamp en Bernard Besselink keken op die bewuste 8 september 1941 niet weg en ook Wim Beijer uit Steenderen keek niet weg."
In democratie zit een verantwoordelijkheid, met daarin een opdracht voor de toekomst. "Door vanuit de vrijheid van nu terug te kijken naar de onvrijheid van toen, zien we scherper dan ooit dat een democratie niet alleen geeft, maar ook vraagt, namelijk om mee te doen. Door de stem van de minderheid, hoe afwijkend ook, te erkennen. En door in staat te blijven om in de schoenen van een ander te gaan staan, met die ander begaan te zijn."

Diede Kornegoor en Lisa Kunze lazen een stuk voor uit het dagboek van Anne Frank. Na de Last Post en twee minuten stilte werd het Wilhelmus gezongen. Er was gelegenheid tot het leggen van bloemen waarna de stille tocht langs het gedenkteken '40-'45 bij de Willibrord kerk ging en eindigde op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhofweg.

De Last Post klonk daar nogmaals en Jinte Schieven las een gedicht voor. Basisschool de Pannevogel heeft het oorlogsgraf van de onbekende soldaat geadopteerd. Diede en Lisa legden bloemen bij het graf van de vliegenier en staken de kaarsjes aan bij de graven van de in de tweede Wereldoorlog omgekomen vliegeniers. Met het eren van de vliegeniers eindigde de herdenking.

Foto's staan op Achterhoekfoto.nl