Achterhoeker Frans verkoopt overbodige huisraad en gaat terug naar Canada. Foto: Liesbeth Spaansen
Achterhoeker Frans verkoopt overbodige huisraad en gaat terug naar Canada. Foto: Liesbeth Spaansen

Achterhoeker Frans gaat terug naar Canada

Algemeen

HENGELO – Eigenlijk heeft Frans Rouwen (82) nergens lang genoeg gewoond om zich echt thuis te voelen, behalve op het Canadese Vancouver Island. In de 34 jaar dat hij daar verbleef, genoot hij van het leven. Toch ging hij zes jaar geleden, vanwege heimwee, terug naar Nederland, maar zijn hart bleef in Canada. Binnenkort vliegt hij terug.

Door Liesbeth Spaansen

Frans Rouwen is in 1935 geboren op De Kranenburg in een klein huisje achter café zaal Schoenaker, aan de toen zo genoemde Rouwensdiek. "Toen had die zandweg geen naam en stonden er maar een paar huizen. Waar ik woonde was meer een schuurtje, een soort garage dat later is afgebroken. Tegenwoordig heet het Eikenlaan." Na zijn tiende jaar verhuisde hij naar Vorden, vlakbij 't Zelle en later naar Hengelo.

Na het volgen van de ambachtsschool ging Frans als metselaar aan het werk. Hij ontmoette Liny, liefdevol noemde hij haar Lieneke en startte een eigen bedrijfje, Rouwen Schoorsteen Reparaties in Eefde. "We bouwden en repareerden schoorstenen en open haarden, daar weet ik alles van," lacht Frans. "We hadden er goed werk mee, het hele jaar door. We hadden twee mensen in dienst. Daarnaast bouwde ik in die tijd een eigen huis. Alleen elektriciteit en verwarming heb ik laten doen. Liny was ontzettend goed met geld. Zij maakte van een dubbeltje een kwartje. Geweldig."

Als vakantiebestemming gingen Liny en Frans naar Ontario, Canada. Dat voelde niet goed. "Liny wilde best terug naar Canada, maar dan naar de westkust. Zij stuurde een advertentie naar de krant daar om woning- en autoruil te doen." Frans en Liny trokken rond en gingen na een tip naar Vancouver Island. "Daar wilden wel langere tijd verblijven en besloten het huis en het bedrijf te verkopen."

In 1977 vertrokken zij naar het Canadese eiland, 500 kilometer lang en 80 kilometer breed en kozen voor een plekje buitenaf de plaats Duncan. "We kochten een huis op een heuvel met prachtig uitzicht." Zij waren helaas niet de enige die deze plek mooi vonden. "We hadden buren dichtbij ons. Liny wilde er weg, en ik ook. We hebben het huis na vier maanden al te koop gezet. Wij wilden meer ruimte om ons heen. Daarom verhuisden we weer, naar een plek buiten Sydney met meer grond om het huis."

Op deze ranch verzorgde Frans met veel plezier zijn paarden. De temperaturen in Canada zijn in de wintermaanden behoorlijk laag en daarom trokken Frans en Liny er een maand of vijf per jaar op uit, met een camper. "Het huis en de dieren werden dan verzorgd door graanboeren van de prairy, na hun seizoen van zaaien en oogsten. Deze mensen wilden gedurende de winter naar de kust." Zo reisde het stel elk jaar richting zuidelijk California, Arizona en Mexico. "Prachtige natuur daar. We zagen eens beren die van de heuvel rolden."

Om onder de mensen te blijven, werkte Liny als caissière in een winkel. "Ze had vroeger altijd in winkels gewerkt en had alle diploma's," vertelt Frans trots. "Zelf was ik druk met de paarden." Ook kocht hij een tractor met frees. "Ik kon daarmee mijn tuin, maar ook die van buurt doen. Die hadden smalle, maar vijftig meter diepe tuinen en gezien hun leeftijd, konden zij deze niet zelf omspitten. Ik kreeg daar wat geld voor, maar niet zoveel. Dat wilde ik niet."

Elk jaar werd het teruggaan naar Nederland weer uitgesteld. "Na veertien jaar spraken we af: volgend jaar gaan we terug." Maar Liny wordt ziek. Frans verzorgde haar twee jaar. "In Canada is het niet gebruikelijk iets medisch thuis te doen. Altijd gebeurt dit in het ziekenhuis, maar ik wilde haar zelf, op zijn Hollands, verzorgen." Zij overlijdt op 51-jarige leeftijd.

Frans blijft jaren alleen en gaat er dan graag op de motor op uit. Hij maakt vele uitstapjes rond Sydney. "Er zijn weinig winkels daar, wel veel kerken. Daar stopte ik graag even als er een mis was. Die mensen kunnen zo goed zingen en dansen. Dan mocht ik meezingen. Fantastische herinneringen aan."

Zo'n tien jaar beleeft hij fijne tijden met de Canadese Wendy, maar dan krijgt hij heimwee naar Nederland. In oktober 2011 vertrekt hij naar de Achterhoek, nam zijn intrek in een huis van een neef in Vorden en drie jaar later kocht hij een vrijstaand huisje in Hengelo. Een beroerte zorgde voor een ommekeer in zijn leven, maar hij kwam er goed uit. Terugkijkend moet hij in Canada al een beroerte gehad hebben. "Ze zagen littekens op de scans, maar ik heb het toen niet gemerkt. Daar is waarschijnlijk ook de heimwee door ontstaan."

De 'Chronicle of the 20th Century' ligt op het tafeltje. "Het fijnste boek dat ik ooit heb gehad, daar staan alle belangrijke berichten van kranten en tijdschriften van de laatste honderd jaar in." Frans begon in 1997 aan de wetenschappelijke studie Social Programs. "Het is zo moeilijk, maar zo mooi. Acht hoofdstukken, over bijvoorbeeld verkiezingen, vrouwenrechten, mensenrechten, koude oorlog en Aboriginals. Geweldig interessant om te leren. Na elk hoofdstuk bel ik de docent dat ik het wel zo'n beetje weet en spreek af voor een mondeling examen van een uur. Na een goed cijfer, ik sta een 8.2 gemiddeld, mag ik een essay schrijven."

De afgelopen zes jaren heeft Frans geprobeerd zich in Nederland thuis te voelen. Hij zong met veel plezier in het Vordens Mannenkoor en het Gemengd Koor in Hengelo. Daarnaast is hij lid van de Odd Fellows in Zutphen, mannen die zich interesseren voor de wereld om hen heen.

Toch is hij zich aan het voorbereiden om terug te gaan naar het Canadese Duncan. Hij verkocht al spullen die hij niet meeneemt tijdens een boedelverkoop op de oprit naast zijn huis. Ook de woning zal worden verkocht. Hij gaat terug naar zijn vriendin Wendy en haar kinderen en kleinkinderen. "Ik mis ze toch erg," moet Frans bekennen. Al zijn broers en zussen zijn inmiddels gestorven. "Odd Fellows Zutphen heeft al contact gezocht met de Odd Fellows Duncan op Vancouver Island. Ik ben er welkom."

Frans is inwoner van Canada en zal zich daar weer melden voor zijn vijfjarige verlenging van zijn permanent resident card. Het plan is om opnieuw, buitenaf Duncan een huis te bouwen. De 82-jarige Frans heeft er zin in. "Het is leuk om te doen. Ik hou ervan iets te maken en ik heb tijd genoeg."

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant