'Als we niks proberen, komt er niks!'

Tweede leven voor de Martinuskerk in de maak

BAAK – Een multifunctionele toekomst is weggelegd voor de St. Martinuskerk als alle plannen gestalte kunnen krijgen. Dit was de uitkomst van de informatieavond door de werkgroep Martinushuus Baak in zaal Herfkens. De opkomst was redelijk tot goed te noemen. Het waren met name de oudere inwoners van het dorp die gehoor gegeven hadden aan de uitnodiging. Zij lieten zich bijpraten over de laatste stand van zaken omtrent het dorpshuis het Martinushuus in oprichting in de kerk.

Door Alice Rouwhorst

Verschillende overlegorganen zoals Baaks Belang, Vereniging Dorpshuizen en Kleine Kernen, de Locatieraad en het parochiebestuur van H. H. Twaalf Apostelen waar de kerk onder valt namen deel aan de informatiebijeenkomst. Een korte terugblik werd gegeven, door de architect werd het aangepaste ontwerp gepresenteerd door de architect waarop de toehoorders konden reageren en de te nemen vervolgstappen werden toegelicht.

Onttrekking van de eredienst
De Martinuskerk is opgedeeld in twee delen; een liturgisch en een profaan gedeelte. Belangrijke voorwaarde bij de totstandkoming van het dorpshuis is de onttrekking van het liturgische deel aan de eredienst. Alleen dan kan het plan doorgezet worden. De parochie is voornemens om met de overdracht in te stemmen, maar heeft op 5 april aanstaande nog een bijeenkomst met de parochianen hierover. Dat dit een zeer gevoelige kwestie is bij de kerkgaande inwoners van Baak, behoeft geen uitleg. Het bericht zorgde voor enige beroering in de zaal. Maar veel inwoners zijn er ook nuchter onder, want het is een beeld van deze tijd. "Het is niet de enige kerk die gesloten zal worden en ook zeker niet de laatste", zegt een inwoonster berustend. Berna Lamers van de Locatieraad van de kerk maakte duidelijk dat nog niets definitief is, maar dat het Martinushuus wel als een wenselijke herbestemming wordt gezien voor het rijksmonument. Het huidige bestuur van de Vrienden van de Parel van Baak wordt omgevormd tot het bestuur van het Martinushuus. Zij zullen de kar gaan trekken.

Verbouwing
De bedoeling is om de kerk zo te verbouwen dat het een multifunctionele bestemming krijgt. Vergaderen, workshoppen, lezingen, exposeren, musiceren, afscheid nemen van dierbaren, voorstellingen houden en feest vieren; het is na de ingreep allemaal mogelijk. Het eerste ontwerp van architect Inka van Uem van Studio Inka is door veel gemeentelijke en provinciale (welstand) instanties beoordeeld. Op basis van alle bevindingen is het in de tussentijd meerdere malen aangepast. Het eindresultaat presenteerde Van Uem in 2- en 3D visualisaties. De Baakse inwoners konden al door hun toekomstige dorpshuis lopen en het van verschillende hoeken bekijken. Het ontwerp bevat een toiletgroep, garderobe en berging, een opbaarruimte, open en af te sluiten vergader- en workshopruimten en een bar. Deze functies komen met name in de zijbeuken. Het middelste gedeelte blijft vrij, zodat de mooie tegelvloer zichtbaar blijft. Een verplichte nooduitgang is zo gesitueerd dat het een verbinding vormt tussen de kerk en de naastgelegen tuin. Dit biedt de mogelijkheid om buitenconcerten te geven. Het orgel blijft behouden op het balkon dat een stuk vergroot wordt en via een nieuwe trap vanuit de kerk bereikbaar is. Een lift die gezien de leeftijd van veel inwoners wenselijk zou zijn, is financieel waarschijnlijk niet haalbaar.

De opbaarruimte is gesitueerd in een kapel met een eigen nog te maken toegang. De vraag rees of een feest gehouden kan worden naast een opbaarruimte waar gerouwd wordt. Dit leidde tot discussie. Van Uem legde uit dat deze plek na vele studies de meest logische was en dat de ruimte geluidsdicht wordt gemaakt. De opmerking van de architect dat de keuze voor kleurgebruik nog gedaan moet worden, lokte een emotionele reactie uit de zaal. "Ik ben zó trots op de kleuren in de kerk. We hebben naar mijn idee de mooiste kerk van Nederland. Ik hoop wel dat het zo blijft!" Van Uem liet weten dat de 'vensters' waarin de oude verflagen naar boven zijn gehaald zeker gehandhaafd blijven, maar dat de rest van de kleurstelling nog niet besloten is. De bouwkundige staat van de kerk is goed, omdat er jaren geleden nog een grote renovatie heeft plaats gevonden. Ondanks een aantal vraagtekens bij het ontwerp werd het met applaus ontvangen.

Subsidieaanvraag
De begrote kosten voor het hele plan bedragen ruim acht ton. Het leeuwendeel hiervan, zo'n vijf ton, hoopt de werkgroep via provinciale subsidie binnen te krijgen. De aanvraag kan worden ingediend als het plan aan alle randvoorwaarden voldoet, gedragen wordt door alle betrokken instanties en de kerk aan de eredienst onttrokken is. De planning is om dit allemaal in september rond te hebben. Mocht de aanvraag mislukken dan staat het dorp min of meer met 'lege' handen was de heldere conclusie uit de zaal. "Maar als we niks proberen, komt er niks", was de reactie hierop. "En mocht het zo zijn, dan lossen we dat hier in Baak wel op!" Deze opmerking werd met applaus beantwoord.

Op de vraag of er voor een dergelijke situatie een plan B ligt, antwoordde de werkgroep dat dat niet het geval is. "Het subsidieaandeel is zo'n substantieel deel van het geheel, als die lager uitvalt dan verwacht moeten we ons afvragen of we door willen gaan."

Aan het eind van het jaar verwacht de werkgroep de uitkomst van de aanvraag. Als de financiering rond is zal in het eerste kwartaal van 2018 gestart worden met de verbouwing.

Horeca en verenigingen positief
De bestaande Baakse verenigingen en organisaties hebben hun steun voor het dorpshuis toegezegd. Dit moet alleen nog door het tekenen van een intentieverklaring of convenant formeel worden gemaakt. Ook de horeca in het dorp omarmt de ontwikkelingen. Humphrey Herst van het Wapen van Baak beaamt dit tijdens de avond, ook namens Jos Herfkens. "We zien het nieuwe dorpshuis als een kans, niet als een bedreiging. We kunnen in het Martinushuus dingen organiseren die niet in het Wapen of bij Herfkens kunnen. We staan helemaal achter de plannen!"

Het plaatselijke grafisch ontwerpbureau Creat 'em heeft belangeloos het nieuwe logo voor het Martinushuus ontworpen. Zes kleurige halve cirkels vormen samen de letter 'M'. Tegelijkertijd beeldt het logo de glas-in-lood ramen en de gewelven van de kerk uit. Elke kleur staat symbool voor een activiteit die in de kerk gehouden kan worden. Al deze positieve medewerking uit het dorp werd door de aanwezigen met een warm applaus beloond.