Column Luuk Stam - Duitsland

Duitsland

Hoe rijd je van Dinxperlo naar Zevenaar? Nou, ik dacht dus eerst een stukje richting Doetinchem. Bij Etten linksaf. Via Zeddam en Beek naar Babberich en je bent zo in Zevenaar. "Nee", zei de man die mij in Dinxperlo zijn bedrijf liet zien. "Ga hier de grens over, rijd een stukje richting Rees en pak de A3. Dan ben je veel sneller."

Hij had gelijk. Amper stoplichten en rotondes. Een klein stukje de borden volgen, de snelweg op en dan immer gerade aus over de Duitse A3 tot die overgaat in de Nederlandse A12 en de afslag Zevenaar aan de horizon verschijnt. Ik was er zelf niet snel opgekomen. Simpelweg omdat ik aan de andere kant van de grens niet zo bekend ben. Ik kom er niet vaak.

Dat is best een beetje gek. We wonen hier in de Achterhoek op een steenworp afstand van onze Duitse buren. Er loopt een grens. Maar in werkelijkheid is er van die grens vrijwel niets te merken. Ja, het wegdek wordt wat grijzer. De verkeersborden geel. En de stoplichten gaan ineens eerst op oranje voordat ze groen worden. Dat is het wel zo ongeveer.

Gevoelsmatig is die grens er wel. Bij de één is het denkbeeldige hek wat hoger dan bij de ander, maar toch. Zelf weet ik in Elten de weg nog wel te vinden, maar van plaatsen als Emmerich, Kleve en Isselburg is mijn kennis zeer beperkt. Ik ben er nog nooit in de supermarkt of in de plaatselijke kroeg geweest. En ik ken er het beste restaurant niet.

Een grote belemmering is de taal. Dat maakt dat Amsterdam voor ons in de Achterhoek gevoelsmatig een stuk dichterbij ligt dan Dortmund. In werkelijkheid is de afstand zo ongeveer gelijk. Je bent van hieruit sneller in Oberhausen - een stad met ruim 200.000 inwoners - dan in Utrecht, maar in de Domstad kunnen we gewoon ons vertrouwde Nederlands spreken.

Toch voelt het voor veel westerlingen voorbij Utrecht al alsof ze Duitsland in gaan. Neem één keer de trein vanuit Amsterdam en let op wat er in Utrecht gebeurt. Vrijwel de gehele trein stroomt leeg. Verder richting het oosten komen deze mensen zelden. Voor veel van hen loopt die denkbeeldige grens daar al, ver weg van Dinxperlo en andere grensdorpen.

Zo hadden mijn studiegenoten in Amsterdam destijds het idee dat een klasgenoot uit Zwolle en ik zo ongeveer bij elkaar in de straat woonden. Het is hetzelfde idee dat leefde bij een meisje van een jaar of zes dat in Hengelo op vakantie was en mij in de supermarkt aansprak met de vraag: "Meneer, kunt u ook Duits? Want dit is toch vlakbij Duitsland?"

Ze had een punt. Ze was pas zes jaar oud, maar ze had zeker een punt. Mochten wij hier allemaal vlekkeloos Duits spreken, dan was ons leefgebied een stuk groter. Het zou goed zijn, maar het vraagt een structurele aanpak op de lange termijn. Voorlopig houden we het bij de voordeeltjes op de korte termijn. De benzine. Het bier. De A3. En weet iemand een goed restaurant in Emmerich?